Metoda Integracji Sensorycznej (SI) została stworzona przez dr Jean Ayres (1920–1989), psychologa, terapeutę i pracownika naukowego Uniwersytetu Kalifornijskiego w USA w latach 60-tych XX wieku.
Termin integracja sensoryczna określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych (bodźców) napływających przez receptory. Oznacza to, że mózg, otrzymując informacje ze wszystkich zmysłów (wzrok, słuch, równowaga, węch, smak, dotyk, czucie ruchu, czucie głębokie) dokonuje ich rozpoznania, segregowania i interpretacji oraz integruje je z wcześniejszymi doświadczeniami. Na tej podstawie mózg tworzy odpowiednią do sytuacji reakcję nazywaną adaptacyjną. Jest to adekwatne i efektywne reagowanie na wymogi otoczenia. Może to być odpowiedź ruchowa, jak i myślowa. Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym.
Gdy informacje ze zmysłów płyną bez większych zakłóceń, ludzie wcale nie są świadomi istnienia tych skomplikowanych procesów rozgrywających się w naszym systemie nerwowym, a mających wpływ na takie codzienne czynności jak np. mowa, planowanie ruchu, napięcie mięśniowe, postawa czy percepcja wzrokowa. Jednak gdy z różnych przyczyn procesy integracji sensorycznej zostają zakłócone możemy zauważyć objawy zaburzeń w przetwarzaniu informacji zmysłowych, a co za tym idzie nieadekwatne odpowiedzi na wyzwania otoczenia.
Metoda Integracji Sensorycznej jest przeznaczona głównie dla dzieci do 10 roku życia, jednak dzięki plastyczności neuronalnej mogą z niej skorzystać również osoby starsze.
Metoda Integracji Sensorycznej jest wykorzystywana w pracy z dziećmi:
- mającymi trudności szkolne (trudności z czytaniem, pisaniem, ortografią, trudności z koncentracją uwagi, regulacją zachowania),
- wykazującymi opóźnienia w rozwoju mowy,
- wykazującymi opóźnienia w rozwoju ruchowym,
- z nadpobudliwością psychoruchową (ADHD),
- z zaburzeniami uwagi (ADD),
- z upośledzeniem umysłowym,
- z zespołem Downa,
- z Autyzmem,
- z zespołem Aspergera,
- z MPDz (Mózgowe Porażenie Dziecięce),
- z kruchym chromosomem X.
Co powinno wzbudzić niepokój?
U niemowląt:
- trudności z jedzeniem (ze ssaniem, gryzieniem, preferowanie ograniczonych typów pokarmów)
- trudności ze spaniem (trudności w zasypianiu, częste wybudzenia w nocy, kłopoty z ponownym zaśnięciem)
- irytacja przy zmianie ubrania, dziecku jest niewygodnie w określonych typach ubrań
- unikanie przytulania, odpychanie się od osoby, która go trzyma w ramionach
- nadmierna aktywność, bycie wciąż w ruchu; bądź nadmierna ospałość
- opóźnienia w rozwoju w zakresie: siadania, raczkowania (lub pominięcie tego etapu), chodzenia, mowy
- unikanie manipulacji zabawkami, zwłaszcza tymi, które wymagają zręczności; bądź zabawkami miękkimi
- mało wyraźna lub opóźniona reakcja na ból lub temperaturę
- trudności z samodzielnym uspokojeniem się, np. poprzez ssanie smoczka, patrzenie na zabawkę, słuchanie głosu opiekuna
U przedszkolaków:
- trudności z opanowaniem treningu czystości
- potykanie się, obijanie o przedmioty, słaba równowaga, niezgrabność ruchowa
- niezauważanie skaleczeń
- nadmierna wrażliwość na hałas (zatyka uszy, samo hałasuje)
- nadmierna wrażliwość na zapachy, smaki
- unikanie przytulania, pewnych typów ubrań, metek
- niechęć do mycia głowy, twarzy, strzyżenia włosów, obcinania paznokci
- kłopoty z nauką jazdy na rowerze
- unikanie nowych zabaw ruchowych
- nadmierna aktywność, bycie wciąż w ruchu lub też ospałość
- trudności z opanowaniem lub unikanie: zapinania ubrań, zdejmowania i wiązania butów, rysowania, wycinania
- zmienność emocjonalna, trudność w uspokojeniu się, częsta irytacja
- opóźnienia w rozwoju mowy, kłopoty z artykulacją, niewyraźna mowa
- trudności z usłyszeniem i zrozumieniem poleceń
- trudności w skupieniu się na jednej rzeczy
U dzieci w wieku szkolnym:
- nadwrażliwość na hałas (zatyka uszy, samo hałasuje)
- nadwrażliwość na zapachy, smaki
- unikanie przytulania, pewnych typów ubrań, metek
- niechęć do mycia głowy, twarzy, strzyżenia włosów, obcinania paznokci
- trudności w usiedzeniu w miejscu, bycie wciąż w ruchu, dziecko wierci się w ławce, wstaje podczas lekcji lub też jest nadmiernie ospałe
- trudności z czytaniem
- trudności z matematyką
- kłopoty z pisaniem, pisze wolno, nie mieści się w liniach, nieprawidłowo trzyma długopis, gubi się podczas przepisywania z tablicy
- zbyt wolne tempo pracy
- niezdarność, częste potykanie się, obijanie o przedmioty
- unikanie WFu, zespołowych gier i zabaw sportowych
- trudności z łapaniem piłki, chodzeniem po drabinkach, równoważniach
- przyjmowanie nieprawidłowej postawy przy biurku, podpieranie głowy
- mylenie słów o podobnym brzmieniu, niewyraźna mowa, nieprawidłowa artykulacja
- trudności z koncentracją uwagi
- agresja, częsta złość, irytacja, podatność na stres
